ก่อนหน้านี้ และช่วงนี้ กระแสของ “ดิจิตอลทีวี” ก็คงยังมีให้ได้พูดฟังกันอยู่เรื่อยๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ลูกค้า และช่างติดตั้ง ที่ได้เข้ามาสอบถามว่า จะดูได้หรือไม่ ใช้จานดาวเทียมจะดูดิจิตอลได้หรือไม่ ดิจิตอลคืออะไร ดิจิตอลต้องเปลี่ยนทีวีหรือเปล่า ฯลฯ บทความนี้ ผมจะมาอธิบายความหมายของ “ทีวีดิจิตอล” ให้ได้ทราบกัน แล้วเราจะได้รู้กันว่า ดิจิตอลทีวี หรือ ทีวีดิจอตอล คืออะไร ดูได้อย่างไร

ความหมายของ “ดิจิตอลทีวี” คืออะไร ที่ประกาศในปัจจุบัน
ผมจะยังไม่พูดถึงระบบของจานดาวเทียม เพราะ ดิจิตอลทีวี ที่ประชาสัมพันธ์ และเป็นข่าวกันอยู่ในขณะนี้ เป็นเรื่องการเปลี่ยนแปลงของระบบ “เสาอากาศทีวี” ภาคพื้นดิน เพราะเดิมนั้น ในประเทศไทยเริ่มมีการแพร่ภาพโทรทัศน์ตั้งแต่ปี 2495 โดยออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ช่อง 4 บางขุนพรหม (ปัจจุบันคือ โมเดิร์นไนน์ ทีวี) ผ่านระบบโทรทัศน์ขาวดำ ต่อมามีการพัฒนาระบบเป็นโทรทัศน์สีและได้เริ่มออกอากาศเป็นครั้งแรกทาง สถานีโทรทัศน์กองทัพบกช่อง 7 เริ่มแพร่ภาพครั้งแรกเมื่อ ปีพศ 2510 โดยตั้งแต่ยุคเริ่มแรกจนเปลี่ยนเป็นระบบโทรทัศน์สี ได้ใช้การแพร่ภาพเป็นแบบ Analog มาโดยตลอด ระบบ Analog เป็นระบบทีวี ที่มีการแพร่สัญญานโดยการนำเอาสัญญานภาพมาผสมกับสัญญานวิทยุ แพร่ภาพเป็นแบบเอเอ็ม และผสมสัญญานเสียงเข้ากลับคลื่นและแพร่สัญญานเป็นแบบเอฟเอ็ม ใช้ช่องความถี่มาตรฐานในย่าน VHF (7 MHz) และ UHF (8 MHz)

เนื่องจากการส่งสัญญานโทรทัศน์มีขีดจำกัดเนื่องจากปัจจุบันมีสถานีโทรทัศน์มากขึ้นทำให้เกิดปัญหาจากคลื่นความถี่ที่ใกล้เคียงกัน ปัญหาภาพไม่คมชัดเนื่องจากถูกรบกวนจากอุปกรณ์ไฟฟ้าและแม่เหล็กอื่นๆ ทั้งจากสัญญานที่สะท้อนจากตึก สิ่งปลูกสร้างหรือภูเขา และอีกประการคือ การใช้การส่งสัญญานแบบ Analog ไม่สามารถบีบอัดสัญญานได้จึงต้องใช้ความถี่มาก ทำให้จำนวนช่องมีจำกัด

ทีวีดิจิตอล (Digital TV) คือทีวีที่รองรับการออกอากาศในรูปแบบดิจิตอล ให้สัญญาณภาพและเสียง ที่มีคุณภาพดีกว่าแบบอนาล็อก และใช้คลื่นความถี่ที่มีอยู่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยดิจิตอลทีวี จะใช้สัญญาณดิจิตอลที่ถูกบีบอัดและเข้ารหัสที่มีค่าเป็น “0” กับ “1” เท่านั้น ซึ่งในหนึ่งช่วงคลื่นความถี่จะสามารถนำมาส่งได้หลายรายการโทรทัศน์ พร้อมสัญญาณภาพและเสียงที่มีความละเอียดคมชัดมากยิ่งขึ้น ซึ่งปัจจุบัน ในต่างประเทศทั้งในยุโรป แอฟริกา และเอเชีย ได้เริ่มเปลี่ยนมาใช้สัญญาณโทรทัศน์แบบทีวีดิจิตอลแล้วมากกว่า 38 ประเทศ

ข้อดีของทีวีดิจิตอล นอกจากคุณภาพของสัญญาณภาพและเสียง ที่คมชัดขึ้นเนื่องจากสามารถส่งสัญญาณ FULL HD TV ได้เสถียรและไกลมากขึ้นแล้วนั้น ยังมาพร้อมกับช่องฟรีทีวีที่เพิ่มขึ้นจำนวนมากเป็น 48 ช่อง แบ่งเป็น 24 ช่องบริการในกลุ่มธุรกิจ, 12 ช่องบริการสาธารณะ และ 12 ช่องกิจการบริการชุมชน ซึ่งเพิ่มการแข่งขันในวงการโทรทัศน์ได้มากเลยทีเดียว ซึ่งต้องมารอลุ้นกันว่ารายละเอียดช่องหลังจากการประมูลนั้นจะเป็นอย่างไร

ฟังแบบนี้แล้วหลายคนอาจมีคำถามว่า แล้วจะต้องซื้อทีวีเครื่องใหม่ที่เป็นทีวีดิจิตอลหรือเปล่า?? คำตอบคือ..นั่นก็เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับผู้ที่กำลังมองหาทีวีเครื่องใหม่อยู่พอดี การเลือกซื้อทีวีดิจิตอลก็สามารถตอบโจทย์นี้ได้ แต่สำหรับผู้ที่มีทีวีเดิมอยู่แล้ว บางคนบอกว่าเพิ่งจะถอยมาใหม่ไม่กี่เดือนนี้เอง หรือยังไม่พร้อมที่จะทุ่มทุนเปลี่ยนทีวีทั้งเครื่องแบบนั้น ก็ยังมีอีกหนึ่งตัวช่วยสำคัญที่เรียกว่า กล่องรับสัญญาณ “Set Top Box” ซึ่งอุปกรณ์ตัวนี้จะทำหน้าที่ถอดรหัสสัญญาณดิจิตอล แล้วส่งภาพและเสียงให้อยู่ในรูปแบบที่ทีวีอนาล็อกเครื่องเดิมรับได้ โดยผ่านสาย HDMI, AV, หรือ RG6 เพียงเท่านี้ก็สามารถรับชมทีวีในระบบดิจิตอลได้โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเกินความจำเป็นกันได้แล้ว

แล้วจานดาวเทียม ดูช่องรายการทีวีดิจิตอล ได้หรือไม่ ?
สำหรับจานดาวเทียมนั้น สามารถดูช่องรายการทีวีดิจิตอลได้อยู่แล้ว เพราะช่องรายการบางรายการ ทีเพิ่มออกอากาศในทีวีดิจิตอลภาคพื้นดินนั้น ก็เป็นช่องเดิมๆ ที่เคยมีอยู่ในจานดาวเทียม สำหรับผู้ที่ใช้จานดาวเทียมอยู่เป็นประจำก็จะทราบกันดี แต่คราวนี้นั้น พอเป็นการส่งช่องภาคพื้นดิน ซึ่งเป็นช่องทีวีพื้นฐาน เหมือนกันเมื่อก่อนนี้ ที่เรามีฟรีทีวีพื้นฐาน 6 ช่องหลัก พอมาเป็นทีวีดิจิตอล มีถึง 48 ช่องรายการ (เผยแพร่บนดาวเทียมเพียง 36 ช่อง) ซึ่งกลายเป็นช่องฟรีทีวีพื้นฐาน ช่องดิจิตอลทั้งหมด ก็จะต้องถูกส่งขึ้นเผยแพร่บนจานดาวเทียมเหมือนกัน เป็นข้อบังคับตามกฏหมายอยู่แล้ว

ทำไมเครื่องรับสัญญาณดาวเทียมรุ่นเก่าๆ ถึงจูนช่องสัญญาณไม่ได้ ?
ความเป็นจริงนั้น ระบบการส่งสัญญาณภาพของดาวเทียมนั้น เป็นดิจิตอลอยู่นมนาม ดังนั้นเรื่องการเปลี่ยนจากอนาล็อก เป็น ดิจิตอล ของจานดาวเทียมดูจะไม่ค่อยเกี่ยวกันเสียเท่าไหร่ แต่เราพบว่า เครื่องรับสัญญาณดาวเทียม รุ่นเก่า นั้น ไม่สามารถรับช่องรายการได้ หรือไม่สามารถจูนช่องรายการเข้าไปเองได้ หรือจูนเข้ามาแล้วมีสัญญาณแต่จอดำ เครื่องแสดงข้อความว่า “ช่องรายการเข้ารหัส” นั่นเป็นเพราะ การส่งช่องรายการในปัจจุบัน มีการส่งแบเข้ารหัส หรือ BISSKEY กันในหลายช่องรายการ

ถามว่า ทำไมผู้ให้บริการถึงต้องทำแบบนี้ ส่วนนี้ผมก็ไม่ทราบเหมือนกัน เพราะก็เป็นหนึ่งในผู้บริโภคเช่นเดียวกันกับลูกค้าหลายๆ ท่าน เท่าที่ทราบ และจะบอกกล่าวกันคือวิธีแก้ไข ดังนี้

• นำเครื่องสัญญาณไปอัพเครื่องให้เป็นระบบใหม่ (ไม่ค่อยแนะนำ เพราะทำได้แค่เพียงบางรุ่น)
• ซื้อเครื่องใหม่ที่มีระบบ OTA พร้อม BISSKEY ตัวใหม่
• เลือกซื้อเครื่องรับสัญญานที่ผลิตโดยบริษัทชั้นนำ หรือที่มีชื่อเสียงด้านจานดาวเทียม หลีกเลี่ยงซื้อเครื่องรับสัญญาณที่ไม่ค่อยเป็นที่นิยมในตลาด หรือหาซื้อได้ยาก เพราะเวลามีปัญหาจะหาที่แก้ไขลำบาก
• หากเครื่องมีระบบ OTA แนะนำอย่าไปปิดระบบ OTA เพราะจะไม่ได้รับการแก้ไขให้เป็นซอฟแวร์ล่าสุดจากผู้ผลิตเครื่องรับสัญญาน
• ใช้เครื่องให้ถูกชนิด หรือประเภทของจานดาวเทียม เช่น เครื่องรับสัญญานรุ่นนี้ ระบุไว้ว่า ใช้สำหรับจานดำ แต่เอาไปใช้จานเล็ก จานทึบ อย่างนี้ ทำให้เครื่องรับสัญญานใช้งานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ

หากปฏิบัติตามนี้ ลูกค้าก็จะสามารถรับชมช่องรายการดิจิตอลทีวี ที่ส่งกันในปัจจุบันนี้ ได้แน่นอนครับ